توربین گیربکس اتوماتیک چیست؟
وظیفه توربین گیربکس چیست؟
توربین گیربکس قطعه‌ای است که در سیستم گیربکس خودرو قرار دارد و به نسبت ناشناخته است از این رو ممکن است هنگام خرابی قطعه توربین گیربکس دچار سردرگمی شوید. در ادامه این مقاله از وب سایت یکتا یدک به بررسی توربین گیربکس اتومات و علائم خراب شدن آن می‌پردازیم.
توربین گیربکس اتوماتیک
برای حرکت خودرو، نیاز به قدرت یا نیرویی است که به چرخ‌ها منتقل می‌شود. در نوع جعبه دنده دستی، این قدرت توسط کلاچ، گیربکس و دیفرانسیل به چرخ‌های خودرو منتقل می‌شود و بدون این قطعه‌ها امکان حرکت وجود ندارد. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که این امر در خودروهای با جعبه دنده اتوماتیک چگونه است؟
خودروهای اتومات، کلاچ ندارند و به جای کلاچ، قطعه‌ای به نام توربین دارند که عملکرد آن نقش بسزایی در حرکت خودرو دارد. درون جعبه دنده اتومات، قطعه‌ای به نام توربین وجود دارد که لازم است به سلامت آن توجه ویژه‌ای نمود.
نام دیگر مبدل گیربکس، مبدل گشتاور است که وظایفش همانند کلاچ است و شرایطی را فراهم می‌کند که ماشین در حال حرکت بدون اینکه دور موتور افت ناگهانی داشته باشد، توقف کند. در واقع پمپاژ روعن انتقال نیرو از موتور به گیربکس وظیفه اصلی توربین گیربکس اتومات است. توربین گیربکس از طریق دریافت نیرو از موتور، در پمپ گیربکس چرخش ایجاد می‌کند و برای این امر از روغن استفاده می‌کند.
اجزاء تشکیل دهنده توربین گیربکس اتوماتیک
توربین گیربکس یا مبدل گشتاور از اجزاء مختلفی تشکیل شده است که در این بخش به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
پروانه یا پمپ
پروانه به فلایویل که قطعه‌ای از گیربکس است، متصل می‌باشد. هنگامی که موتور شروع به کار می‌کند، پروانه نیز می‌چرخد. بواسطه تیغه‌های این بخش، پروانه همانند پمپ عمل می‌کند.
توربین
توربین دارای پره‌هایی می‌باشد که رو به پره‌های پمپ قرار می‌گیرد. از این طریق سبب چرخش گیربکس می‌شود و چرخ‌ها را به حرکت در می‌آورد. پره‌های توربین به صورت منحنی هستند. هنگامی که سیال وارد توربین می‌شود، پیش از خارج شدن از توربین، تغییر جهت می‌دهد که همین امر سبب به حرکت درآمدن خودرو می‌گردد.
استاتور
در بخش مرکزی توربین، استاتور قرار دارد. این بخش دارای پره‌های زاویه دار است که سبب می‌شود جریان سیال از توربین به سمت پمپ هدایت شود در نتیجه سبب افزایش نیروی سیال بر روی توربین می‌گردد.
شکل ظاهری استاتور به صورت طرحی تیغه دار است که جهت سیال را معکوس می‌کند این امر سبب می‌شود تا استاتور همراه با سیال نچرخد.
کلاچ گیربکس
کلاچ گیربکس، موتور و گیربکس را به یکدیگر متصل می‌نماید و مانع از لغزش می‌گردد.
نحوه عملکرد توربین گیربکس اتوماتیک چگونه است؟
پس از آشنایی با اجزای تشکیل دهنده توربین گیربکس نوبت به نحوه عملکرد آن می‌رسد. هنگامی که موتور شروع به گردش می‌کند، روغن از طریق پره‌ها و دیگر سوراخ‌ها با فشار زیادی به محفظه مبدل گیربکس وارد می‌شود. هنگامی که به توربین برخورد می‌کند، سبب گردش آن می‌شود و به قدری ادامه می‌دهد تا به استاتور برسد.
در ادامه استاتور، روغن را به وسیله پره‌ها به پروانه باز می‌گرداند و روغن ضمن برخورد با پره‌های استاتور، سبب گردش استاتور موافق با جهت توربین و پروانه می‌گردد.
مزایای توربین گیربکس اتومات
- توقف ماشین بدون خاموش شدن
- افزایش عمر موتور
- درگیری آرام زمان تعویض دنده
- جذب ارتعاشات موتور
معایب توربین گیبرکس اتومات
- به هدر رفتن بخش از قدرت موتور
- افزایش دمای موتور
- تاخیر در شتاب گیری
- نیاز به دور آرام‌تر به نسبت گیربکس مکانیکی
علائم و نشانه‌های خرابی توربین گیربکس اتومات
خرابی توربین گیربکس اتوماتیک از نشانه‌هایی برخوردار است که غالبا افراد را به اشتباه می‌اندازد و هزینه‌های هنگفتی را برای تعمیر یا تعویض گیربکس متقبل می‌شوند. در ادامه به نشانه‌های خراب شدن توربین گیربکس می‌پردازیم:
صدای توربین گیربکس
از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی توربین گیربکس، شنیده شدن صدا در زمان استارت یا گاز دادن است که می‌تواند به دلیل شل شدن پیچ‌های توربین باشد.
روغن ریزی پمپ
از دیگر نشانه‌های خرابی توربین گیربکس، می‌توان به روغن ریزی پشت پمپ اشاره نمود که سبب می‌شود روغن به گیربکس، باند، پیستون و.. نرسد و در مواردی سبب سوختن گیربکس نیز می‌شود.
خوردگی دهانه پمپ
به دلیل اینکه دهانه پمپ روغن، به توربین متصل است، ایجاد خوردگی در دهانه سبب لقی توربین می‌گردد.
کندی حرکت اولیه خودرو
یکی از نشانه‌های خرابی توربین گیربکس می‌توان به کندی حرکت خودرو اشاره نمود.
لرزش گیربکس
هنگامی که گیربکس مشکل داشته باشد، امکان کنترل سیال را نخواهد داشت. در این شرایط، سیال در کمترین حد یا بیشترین حد وارد گیربکس می‌گردد و در ادامه شتاب خودرو کاهش می‌یابد.
ایجاد مشکل در تعویض دنده
ایجاد هر گونه مشکلی در تعویض دنده اعم از تاخیر در تعویض یا نرم بودن بیش از حد نشان از خرابی توربین گیربکس دارد.
افزایش یا کاهش سرعت به طور ناگهانی
یکی از مواردی که بسیار خطرناک می‌باشد، در شرایطی است که خروجی سیال ثابت نمی‌باشد و همین امر منجر به کم یا زیاد شدن سرعت به صورت ناگهانی می‌گردد.
لرزش ماشین حین رانندگی
در صورتی که با سرعت پایین در حال رانندگی هستید و لرزش در ماشینتان حس می‌کنید، توربین گیربکس با مشکلی همراه است.
شنیدن صداهای غیرعادی
هنگامی که مبدل گشتاور خراب شود، صداهای مختلفی و غیر معمولی همچون تق تق ایجاد می‌گردد.
دلایل خراب شدن توربین گیربکس
مبدل گشتاور ممکن است به دلایل و عوامل بسیاری خراب شود که می‌توان به مواردی اشاره نمود:
بلبرینگ دارای عیب
بلبرینگ یکی از اجزاء توربین گیربکس است که اجزاء توربین را از یکدیگر جدا می‌کند. هرگونه ایراد و خرابی در بلبرینگ‌ها سبب ایجاد صدا در هنگام رانندگی می‌گردد.
صدمه دیدن مهر وموم توربین
در نتیجه صدمه و آسیب مهرو موم توربین، روغن در آن نشت می‌کند و سبب می‌شود تا توربین قادر نباشد قدرت را به طور یکنواخت به گیربکس منتقل کند.
آسیب دیدن شیر برقی کلاچ توربین
شیر برقی کلاچ، وظیفه اندازه گیری فشار سیال و تنظیم فشار روغن را برعهده دارد. در صورتی که این قسمت آسیب ببیند، می‌تواند به توربین گیربکس نیز صدمه بزند.
نقص در کلاچ توربین
همانطور که ذکر نمودیم، کلاچ توربین، گیربکس را به موتور وصل می‌کند از این رو در صورتی که این قطعه خراب شود، باعث خراب شدن توربین گیربکس می‌گردد.
روش‌های جلوگیری از خرابی توربین گیربکس
- همواره از روغن گیربکس خوب استفاده نمایید و مخزن روغن را بررسی نمایید.
- پس از مشاهده هر یک از نشانه‌های خرابی که در بالا ذکر نمودیم، سریعا به مکانیک مجرب مراجعه نمایید.
- روال منظم و همیشگی سرویس خودرو را در برنامه داشته باشید.
سخن پایانی
در این مطلب از وب سایت یکتا یدک تلاش نمودیم تا راجع به توربین گیربکس اتومات و دلایل و عوامل خرابی آن، اطلاعات جامع و کاملی را در اختیارتان قرار دهیم. در صورت نیاز به مشاوره هنگام خرابی این قطعه از خودرو، می‌توانید با کارشناسان مجموعه در ارتباط باشید.
